Biên dịch viên / Phiên dịch viên

Lịch làm việc

Người dịch thuật thường làm việc độc lập hoặc từ xa, tự quản lý dự án và thời hạn. Phiên dịch viên có thể có lịch làm việc đa dạng hơn—làm việc tại bệnh viện, tòa án, hội nghị hoặc trực ca cho các dịch vụ khẩn cấp. Người làm việc tự do thường tự sắp xếp giờ làm việc nhưng phải cân bằng giữa nhiều khách hàng và múi giờ khác nhau.

Nhiệm vụ tiêu biểu

• Dịch các tài liệu bằng văn bản như báo cáo, hợp đồng, trang web hoặc sách.
• Phiên dịch giao tiếp bằng lời nói giữa những người nói các ngôn ngữ khác nhau.
• Kiểm tra lỗi chính tả và ngữ pháp, đồng thời chỉnh sửa bản dịch để đảm bảo độ chính xác và dễ đọc.
• Hãy nghiên cứu các yếu tố văn hóa, tiếng lóng và ý nghĩa cụ thể theo ngữ cảnh.
• Sử dụng phần mềm dịch thuật và cơ sở dữ liệu thuật ngữ.
• Luôn giữ bí mật, đặc biệt là trong các vấn đề pháp lý hoặc y tế.
• Làm việc với khách hàng để làm rõ giọng điệu, ý định và các chi tiết kỹ thuật.

Trách nhiệm bổ sung

• Chuyên về các lĩnh vực như dịch thuật pháp lý, y tế, văn học hoặc kinh doanh.
• Chuẩn bị phụ đề cho phim hoặc chú thích cho các phương tiện truyền thông.
• Đào tạo hoặc hướng dẫn các dịch giả trẻ.
• Tham dự các hội nghị hoặc hội thảo quốc tế.
• Cập nhật những thay đổi về ngôn ngữ và công nghệ.

Một người dịch có thể bắt đầu ngày làm việc bằng việc xem xét hướng dẫn của khách hàng và nghiên cứu các thuật ngữ không quen thuộc trước khi bắt tay vào những tài liệu cần dịch thuật cẩn thận. Họ có thể dành hàng giờ để hoàn thiện câu chữ hoặc đối chiếu thuật ngữ để đảm bảo độ chính xác.

Một ngày làm việc của thông dịch viên có thể năng động hơn – phiên dịch trực tiếp trong một cuộc đàm phán kinh doanh, giúp bệnh nhân giao tiếp với bác sĩ, hoặc hỗ trợ cuộc hội thoại tại phiên tòa. Sự tập trung rất cao độ; hầu như không có chỗ cho sai sót.

Cả hai chuyên gia đều kết thúc ngày làm việc bằng việc xem lại ghi chú, kiểm tra thuật ngữ và chuẩn bị cho nhiệm vụ tiếp theo. Mỗi ngày là sự kết hợp giữa ngôn ngữ, văn hóa và sự giao tiếp giữa con người.

Kỹ năng mềm

• Nhạy cảm văn hóa
• Khả năng ghi nhớ và lắng nghe xuất sắc
• Giao tiếp và sự đồng cảm
• Khả năng tập trung và chú ý dưới áp lực
• Khả năng thích ứng và tư duy nhanh nhạy
• Sự thận trọng về mặt đạo đức và tính bảo mật
• Chú ý đến chi tiết
• Kiên nhẫn và bền bỉ

Kỹ năng kỹ thuật

• Trình độ thông thạo song ngữ hoặc đa ngữ nâng cao
• Ghi chép và tốc ký (dành cho phiên dịch viên)
• Phần mềm dịch thuật và dịch thuật hỗ trợ máy tính (CAT)
• Nghiên cứu và lập tài liệu về thuật ngữ.
• Kiến thức về từ vựng chuyên ngành (pháp lý, y tế, kỹ thuật)
• Công cụ âm thanh và phiên âm
• Thành thạo sử dụng Microsoft Office hoặc Google Workspace.

• Phiên dịch viên đồng thời – Phiên dịch lời nói trực tiếp trong các hội nghị hoặc chương trình phát sóng.
• Phiên dịch viên nối tiếp – Lắng nghe người nói, sau đó truyền đạt lại thông điệp bằng ngôn ngữ đích sau những khoảng dừng.
• Phiên dịch viên pháp lý hoặc tòa án – Làm việc trong các môi trường pháp lý để đảm bảo bị cáo, nhân chứng và luật sư giao tiếp rõ ràng.
• Phiên dịch viên y tế – Giúp bệnh nhân và các chuyên gia chăm sóc sức khỏe hiểu nhau một cách chính xác.
• Người dịch văn học – Chuyển thể tiểu thuyết, thơ ca hoặc kịch bản sang các ngôn ngữ khác mà vẫn giữ nguyên giọng văn của tác giả.
• Chuyên viên bản địa hóa – Điều chỉnh các trang web, phần mềm hoặc trò chơi điện tử cho phù hợp với khán giả quốc tế.
• Phiên dịch viên ngôn ngữ ký hiệu – Sử dụng ngôn ngữ ký hiệu để hỗ trợ giao tiếp cho cộng đồng người khiếm thính và người nghe kém.

• Các tổ chức quốc tế (Liên Hợp Quốc, WHO, Liên minh châu Âu)
• Đại sứ quán và các cơ quan chính phủ
• Bệnh viện và trung tâm chăm sóc sức khỏe
• Các công ty luật và tòa án
• Trường học và trường đại học
• Các nhà xuất bản và công ty truyền thông
• Văn phòng công ty và các công ty đa quốc gia
• Các công ty dịch thuật tự do và làm việc từ xa

Nghề phiên dịch đòi hỏi sự tập trung cao độ và khả năng chịu đựng áp lực tinh thần. Những hiểu lầm có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt trong các lĩnh vực pháp lý, ngoại giao hoặc y tế. Thời gian làm việc kéo dài, thời hạn gấp rút và những buổi làm việc căng thẳng về mặt tinh thần là điều thường xuyên xảy ra.

Người làm việc tự do có thể phải đối mặt với sự biến động thu nhập và phải tự quản lý khách hàng, thuế và hợp đồng của mình. Phiên dịch viên làm việc tại chỗ có thể bị mệt mỏi do di chuyển hoặc căng thẳng vì phải liên tục chuyển đổi ngôn ngữ.

Tuy vậy, niềm vui khi giúp mọi người kết nối và tạo điều kiện cho giao tiếp toàn cầu khiến mọi nỗ lực đều xứng đáng.

“Nếu không có phiên dịch, tôi sẽ bị giới hạn trong biên giới quốc gia mình. Người phiên dịch là đồng minh quan trọng nhất của tôi. Họ giúp tôi tiếp cận với thế giới.” — Italo Calvino, nhà văn người Ý

Dịch vụ ngôn ngữ đang phát triển nhanh chóng nhờ công nghệ. Dịch máy và các công cụ trí tuệ nhân tạo như DeepL hay Google Translate hỗ trợ người dịch, nhưng sự tinh tế và khả năng đánh giá văn hóa của con người vẫn không thể thay thế.

Nhu cầu bản địa hóa ngày càng tăng – điều chỉnh các sản phẩm kỹ thuật số, ứng dụng và trò chơi điện tử cho khán giả toàn cầu. Phiên dịch y tế và pháp lý cũng là những lĩnh vực đang phát triển do sự di cư và hợp tác quốc tế.

Phiên dịch từ xa (qua video hoặc điện thoại) đã trở thành một dịch vụ tiêu chuẩn, mở rộng cơ hội việc làm trên toàn thế giới. Các chuyên gia đa ngôn ngữ kết hợp kỹ năng ngôn ngữ với công nghệ hoặc chuyên môn về một lĩnh vực cụ thể đang đặc biệt được săn đón.

Những người làm nghề này thường thích học ngoại ngữ, đọc sách và xem phim hoặc chương trình truyền hình nước ngoài. Họ tò mò về các nền văn hóa khác nhau và thích khám phá cách mọi người diễn đạt ý tưởng trên khắp thế giới. Nhiều người thích chơi trò chơi chữ, viết truyện hoặc giúp bạn cùng lớp hiểu những cụm từ khó. Họ có lẽ có khả năng nhận biết giọng điệu tốt, chú ý đến từng chi tiết và tự hào khi tìm được " từ ngữ hoàn hảo " để diễn đạt chính xác điều mình muốn nói.